E-Spor Hukuku ve Türkiye’deki Durumu

Topluluk Köşesi: Şehlanur ÇİÇEK – YBÜ Hür Fikirler Kulübü

Globalleşen dünya düzeninde teknoloji oldukça önemli bir yer edinmiş, insanlar hayatını sanal mecralardan idame edecek seviyeye ulaşmıştır. Günümüzde sosyal ilişkilerin, ticari sözleşmelerin ve hatta sporun sanal dünyaya taşındığı görülmektedir. Özellikle genç kesim olmak üzere internet insanlar tarafından oldukça yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır. 18-25 yaş aralığı başta olmak üzere sanal oyunlar insanların ilgisin oldukça çekmeye başladıktan sonra bu oyunlar üzerinden maddi kazanç sağlama fikri oldukça yaygınlaşmıştır. Maddi kazanç düşüncesi yeni bir spor dalı olan E-sporun oldukça geniş kitlelere ulaşmasına olanak sağlamış büyük bir kesimin dikkatini çekmiştir.(e-spor hukuku, e spor hukuku)

Söz konusu durum insanları sanal hayattan para kazanmaya, e-ticaret alanına farklı kollardan dahil olmaya teşvik etmiştir. Özellikle pandemi şartlarında ev içerisinde devam eden hayatımızda oldukça yaygınlaşan sanal ilişkiler spor alanında da kendisini göstermiş ve yeni bir spor branşının oluşması söz konusu olmuştur. E-spor adı verilen bu branş, dijital oyunların kendine özgü bir organizasyon düzeni çerçevesinde düzenlenen profesyonel müsabakalardır. 25.09.2018 tarihli E-Spor Federasyonu Sporcu, Lisans, Tescil, Vize ve Transfer Talimatının “Tanımlar” başlığı altında 4. maddesinin (f) bendinde e-spor, “Elektronik bir cihaz vasıtasıyla çevrimiçi ve çevrimdışı ortamda gerek bireysel gerekse takım halinde katılım gösterilen her türlü aktivite” olarak ifade edilmiştir.

E-spor dünya üzerinde oldukça hızlı yayılan ve her yaştan, her kesimden insanlara adından söz ettiren bir akım haline gelmiştir. Ciddi bir kitle tarafından rağbet gören bu akım elektronik sporların kulüpleri, oyuncuları, sponsor kurum ve kuruluşları bir araya getirerek sporda yeni bir döneme geçmeye olanak sağlamıştır. Maddi bir çıkar ilişkisi söz konusu olduğundan E-spor alanında yapılan sözleşmeler, borç ilişkileri açısından e-spor hukuku hızla önem kazanmaya başlamıştır. E-sporun yaygınlaşması ve geniş insan kitlelerince kullanılmaya başlanması hukuka ihtiyaç doğurmuş ve E-spor hukuku başlığıyla spor hukukuna yeni bir alt dal oluşumunu sağlamıştır.

E-SPOR HUKUKUNU KAPSAYAN KANUNLAR VE SPORCULARIN HAKLARI:

Hukuk, kişilerin birbirleri veya devletle alakalı ilişkilerini düzenlemek amacıyla konulmuş, soyut, genel ve sürekli kurallar bütünüdür. İnsan ilişkileri geliştikçe hukukun kapsamı ve alanı da gelişmekte, sanal ilişkiler de dahil olmak üzere şahısların haklarını koruma altına almaktadır.

6098 Sayılı Türk Borçları Kanunu ile “TBK” çerçevesinde hizmet verilen sözleşmeler E-spor hukukunu kapsar. Sözleşmelerden doğan bu haklar E-sporcunun karşılaşabileceği tüm problemlerin engellenmesine olanak tanır.

Bunun dışında E-spor hukukunu çeşitli hukuk alanlarıyla da ilişkilendirebiliriz. E-spor hukuku konusunda bize en kapsamlı bilgiyi e-spor sporcu sözleşmeleri verir. Bununla birlikte ceza hukuku ile 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunu ilgilendiren şike suçunun e-spor dalında da söz konusu olması mümkündür. İş Hukuku, Ceza Hukuku, Ticaret Hukuku, Rekabet Hukuku, Bilişim Hukuku, Fikri Sınai Hukuk gibi birçok hukuk alanının E-spor hukukunu kapsadığını söylemek mümkündür.

Fakat Türkiye’de E-Spor için özel bir mevzuat hazırlanmamıştır. E-sporcular yürürlükte olan 4857 Sayılı İş Kanunu hükümlerine göre iş akitleri yapmaktadırlar. Mevcut iş kanunu E-spor ihtiyaçlarının tamamını karşılayamamaktadır. Bu anlamda hazırlanacak bir mevzuatın ihtiyaç dahilinde olduğunu söylemek de mümkündür.

E-SPOR HUKUKUNUN AMACI VE KAPSAMI

Hukuk insan ilişkilerinin mevcut olduğu her alanda olması gereken bir olgudur, günümüz koşullarında her alanda hukuki bir ilişkinin kurulması ise gerçek bir ihtiyaçtır. E-spor hukukunun ise amacı müsabakaları, sportif faaliyetleri ve sporla ilgili kurum ve kuruluşlarda gerekli düzenlemeleri yapmak, organizasyonların koymuş olduğu kurallara riayet edilmemesi sonucunda ortaya çıkacak ihtilafların çözümlerini sağlamak ve oyuncuların haklarını korumaktır.

Örneğin, oyuncuların disiplin cezaları ve diğer cezalar karşısında sahip olunan haklarının korunması, E-Spor için düzenlenen etkinliklerin kurallar çerçevesinde idare edilmesine hukuki düzenlemeler ışığında katkı sağlanması, E-Spor organizasyonlarının iyi niyet ve dürüstlük temelinde, hile ve tehlikeye atan ve cezai yaptırımı emredebilecek eylemlerden uzak ve adil bir düzen içerisinde tarafların güvenceye alınması gibi hakların korunması E-spor hukukunun vazifesidir.

TÜRKİYE VE E-SPOR HUKUKU

Ülkemizde E-spor alanında büyük çaplı çalışmalar yapılmaktadır. Özellikle genç kesimin ilgi odağı olan birçok oyun ülkemiz hukuku tarafından tanınmaktadır. Bu konuda Türkiye Avrupa’nın öncü devletlerinden birisidir. 2011 yılında Türkiye Dijital Oyunlar Federasyonu (TÜDOF) kurulmuştur. Fakat federasyon kuruluşundan 2 sene sonra kapatılmıştır. Ancak ülkemizde E-spor Gelişmekte Olan Spor Branşları Federasyonu içerisinde Dijital Oyunlar Asbaşkanlığına bağlı olarak hukuksal bir düzen içerisinde yer almakta ve denetlenmektedir. Dijital Oyunlar Asbaşkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren E-spor sporcuları için resmi sporcu lisansları verilmektedir. 6 yaşını geçen herkes bireysel veya kulüple birlikte lisanslı E-sporcu olma hakkına sahiptir.

SONUÇ

E-spor hem dünya hem Türkiye açısından yeni fakat bir o kadar da hızla yayılan bir spor branşıdır. Yeni bir spor branşının varlığı, bu branş üzerinden borç ilişkileri kurulması spor hukukunun bir alt dalının doğmasına sebebiyet vermiş ve E-spor hukukunu oluşturmuştur. Birçok hukuk alanını yakından ilgilendiren bu konuda, mevcut bir mevzuatın olmayışı sporcuları ve organizatörleri kötü anlamda etkilemektedir.

E-spor, yeni oyuncular, yatırımcılar ve taraftarlar katılmaya başladıkça hızla büyümekte, turnuvalar ve ligler, boyut ve değer olarak devasa boyutlara ulaşmaktadır. Dinamik ve genç nüfusu ile E-spor alanında öncülük etme potansiyeline sahip olan Türkiye’de, sektör hızla büyümeye devam etmektedir. Bu konuda E-spor federasyonu kurulmuş, büyük turnuva organizatörleri ile E-spor takımları arasında bir köprü oluşturmuştur. Ancak sözleşmeler, çalışma düzenleri ve saatleri hakkında düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Mevcut iş kanununa bağlı olarak mesai saatleri düzenlenen sporcuların haklarının korunması, çalışma saatlerinin gevşetilmesi, çalışma standartlarının iyileştirilmesi adına yeni düzenlemelerin yapılması uygun görülebilir.

Ayrıca “E-spor Hukuku ve Sporcu Sözleşmeleri” isimli yazıyı da bağlantıdan okuyabilirsiniz.

Av. Kürşat ERGÜN’ün “E-Spor Hukuku ve Diğer hukuk Dalları İlişkisi” yazısına da bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

KAYNAKÇA

AKYILDIZ, Ali (2013); “Sporun Hukuku ve Yargısı”, Mattek Matbaacılık, Ankara, s. 59-116.

AYDIN, Zübeyt (2015); “Spor ve Spor Politikaları”, Afşaroğlu Matbaası, Ankara, s. 177- 311.

ÇAĞLAYAN (2007), Ramazan; Spor Hukuku (Spor Hukuku Temel Metinleri), Asil Yayın Dağıtım, Ankara

DOĞU, H (2020). “E- SPOR VE E-SPOR HUKUKU’NDA SPORCU SÖZLEŞMELERİ”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 69, 443-453

ERKİNER, Kısmet (2007); “Türkiye’de Spor Hukuku’nun Oluşumu”, İstanbul Barosu Dergisi-Spor Hukuku Özel Sayısı, s. 17-40.

FRITZWEILER, Jochen/PFISTER, Bernhard/SUMMERER, Thomas; Praxishandbuch Sportrecht, C.H. Beck Verlag, 3. Aufl., München 2014

YÜKÇÜ, Süleyman/KAPLANOĞLU, Emre (2014); “e-Spor Endüstrisi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17. UİK Özel Sayısı, s. 533-550.