ChatGPT ve Akademik Metinlerde İntihal İncelemesi

Giriş

Yapay zekâ öğrenme teknolojileri, insan ve makine etkileşim sürecine her geçen gün yeni gelişmelerle katkı sunmaya devam etmektedir. Bu gelişmelerin en önemlilerinden biri de yapay zekâ araştırma şirketi OpenAI tarafından geliştirilen ve 30 Kasım 2022’de kullanıma sunulan GPT-3.5.5 dil modeline sahip yapay zekâ sohbet robotu ChatGPT (Chat Generative Pre-Trained Transformer)’dir. Büyük veri setleri üzerinde eğitilen ChatGPT, girdiye dayalı olarak kullanıcının herhangi bir konuda talep ettiği çıktıyı insan üretiminden neredeyse ayırt edilemeyecek şekilde ve en hızlı haliyle kullanıcıya sunma kapasitesine sahiptir. ChatGPT-3 teknolojisinin 2023 yılının başlarında ChatGPT-4 olarak güncellenmesi ile tartışılan temel konular arasında ise “akademik etik” ve “özgünlük” başlıkları karşımıza çıkmaktadır.

1.    ChatGPT ile Akademik Yazım

Kendi kendine öğrenme, yapay zekânın temel bileşenidir. Makine öğrenimi ve derin öğrenme teknikleri, yapay zekânın insanlar gibi öğrenmesine ve akıl yürütmesine olanak sağlamaktadır. Yapay zekâ sistemleri, deneyim ve veriler yoluyla yeni bilgiler öğrenir ve bilgiye dayalı sonuçlarını geliştirirler. ChatGPT, kullanıcıların taleplerini karşılayabilmek için ihtiyaç duyduğu verileri internette yer alan açık erişimli kaynaklardan ve kullanıcı geri bildirimlerinden almaktadır. Ayrıca aldığı geri bildirimler sayesinde sürekli olarak kendini güncelleyip geliştirmekte bu da herhangi bir konuya dair bilgi birikiminin sürekli olarak artmasına olanak tanımaktadır.

Derin öğrenme yöntemlerini kullanan ChatGPT, insan benzeri metinler oluşturabilen, dili anlama, analiz etme ve üretme yeteneklerine sahip doğal dil işleme sistemidir. ChatGPT, teknik açıklamalardan yaratıcı hikâyelere kadar çeşitli konularda metin üretebilir, ayrıca soruları yanıtlayabilir ve özetler oluşturabilir. ChatGPT, alıntı sürecini kolaylaştırarak ve araştırmacıların alıntıları doğru bir şekilde tanımlayıp biçimlendirmesine yardımcı olarak araştırma üretkenliğini ve akademik yayınların kalitesini arttırma potansiyeline ve akademik denemeler ile insan üretiminden neredeyse ayırt edilemeyecek akademik araştırma makaleleri yazma yeteneğine sahiptir. Bu yetenekler, ChatGPT’yi araştırmacılar ve akademisyenler için yararlı ve değerli bir araç haline getirmekte ve aynı ivmede tercih edilirliğini arttırmaktadır.

Akademik makaleler, bilimsel araştırmaların sonuçlarını ve bulgularını paylaşmak için kullanılan ve bilimsel topluluklar arasındaki bilgi paylaşımının temelini oluşturan yazılı çalışmalardır. Belirli bir konuda yapılan araştırmanın, tahlillerinin ve sonuçlarının olmasını beklediğimiz akademik bir makalenin biçimsel ve içeriğe dair özellikleri mevcuttur. Öyle ki; makalenin özgün bir “başlığı”, genele hitap eden bir “özeti”, çalışmanın amacını ve önemini tanımlayan “girişi”; konuya dair daha önce yapılmış çalışmalara referans veren” literatür taraması”, toplanan literatürün nasıl değerlendirileceğini yönelik “yöntemi”, verilerin ve elde edilen bulguların tartışıldığı “tartışması”, araştırmanın özeti ile elde edilen sonuçların açıklandığı “sonuç” bölümü ve makalede kullanılan “kaynakçası” olmalıdır. Bu nitelikleri taşıyan makaleler, etik açıdan özgünlük sağladığı sürece genellikle akademik dergilerde yayımlanır ve hakemli bir değerlendirme sürecine tabi tutulur. Bir makalenin değerlendirilmesi; kullanılan yöntemlerin doğruluğu, elde edilen sonuçların tutarlılığı, mevcut literatürle uyumluluğu ve intihal tespiti gibi faktörlere dayanarak gerçekleştirilir [1]. Öyleyse söz konusu akademik makale, ChatGPT gibi bir yapay zekâ ürünü olduğunda bu değerlendirme nasıl yapılmalıdır?

2.    ChatGPT ile Oluşturulan Akademik Makaleler Üzerinde Etik Tartışmaları

Yapay zekanın gelişimi, akademik yazım süreçlerinde yapay zekâ tabanlı dil modellerinin kullanımını yaygınlaştırmıştır. Bu durum, araştırmacılar, yazarlar ve öğrenciler için yazma sürecini hızlandırmak, veriye dayalı içerikler oluşturmak ve hataları azaltmak gibi faydalar sağlarken, etik kaygıları da beraberinde getirmektedir. Öyle ki; doğru ve açıklayıcı komut dizimi ile kelime sınırı olmaksızın ChatGPT yardımı ile akademik bir makale yazmak mümkündür. Ancak, oluşturulan makalenin intihal açısından ne ölçüde değerlendirileceği ve intihal durumunda nasıl bir yaklaşım benimsenmesi gerektiği konuları tartışmalıdır.

Ömer Aydın ve Enis Karaaslan, 2022 yılında ChatGPT-3 üzerine yaptıkları araştırmada yapay zekâ asistanının verdiği cevapların umut vaat edici olduğunu ifade etmişlerdir. Ancak cevapların intihal programına takıldığını ve bilimsel düzeyde özgünlükten yoksun olduğunu ortaya koymuşlardır [2]. Buna karşın, ChatGPT-4’ün 2023 Mart ayında piyasaya sürülmesinden sonra, Birleşik Krallık Plymouth Marjon Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, deneysel bir araştırma kapsamında ChatGPT-4’e “Sohbet ve Hile: ChatGPT Çağında Akademik Dürüstlüğün Sağlanması” başlıklı bir makale hazırlatarak bir bilimsel dergiye göndermiştir [3]. Bu makale, editör ve hakem değerlendirmesinden geçerek yayımlanmayı başarmıştır. Yine Illinois, Chicago’daki Northwestern Üniversitesi’nde bir grup bilim adamı yapay zekâ araştırma makalesi özetleri oluşturmak için ChatGPT’yi kullanmıştır. ChatGPT’den JAMA, The New England Journal of Medicine, The BMJ, The Lancet ve Nature Medicine’de yayınlanan bir seçkiye dayalı olarak 50 tıbbi araştırma özeti yazması istenmiştir. Daha sonra bunları bir intihal detektörü ve bir yapay zekâ çıktı detektöründen geçirerek orijinal özetlerle karşılaştırmışlardır [4]. ChatGPT tarafından oluşturulan özetler intihal denetleyicisinden geçmiş ve medyan özgünlük puanı %100 olmuştur. Bu durum ChatGPT tarafından oluşturulan akademik özetlerde intihal tespit edilmediğini göstermektedir.

Görüleceği üzere; yapay zekâ teknolojileri aracılığıyla önceden kendisine tanımlanan geniş bir veri ağı üzerinde eğitilen ChatGPT, bu süreçte farklı kaynaklardan milyonlarca içerik ile beslenmekte ve sonuç olarak daha önce yazılmamış, benzersiz bir metin ortaya çıkartmaktadır. Metin yazım sürecinde, karşısındaki kullanıcıyla etkileşimde bulunarak çevrimiçi bir şekilde sorulan sorulara ya da verilen komutlara dil bilgisel ve bağlamsal yetenekleri sayesinde uygun karşılık verebilmektedir. ChatGPT, bu metinleri herhangi bir makale veya içerikten basitçe kopyalayıp yapıştırmamakta, tamamen kendisi üretmektedir. Nitekim ChatGPT’ye akademik bir metni nasıl yazdığı sorulduğunda vermiş olduğu “Eğitim aşamasında gördüğüm geniş bir metin veri setinden öğrenilmiş bilgileri kullanarak yanıtlar üretiyorum. Ancak, bu benim esinlenme veya kopya yaptığım anlamına gelmez. Ben, önceki girdilere dayanarak yeni ve özgün metinler üretme yeteneğine sahibim.” yanıtı da bu durumu açıklamaktadır.

Sonuç

ChatGPT, akademik denemeler ve insan üretiminden neredeyse farksız yüksek kalitede akademik araştırma makaleleri yazma yetkinliğine sahiptir. Yapay zekanın akademik yazıma getirdiği temel fayda zaman tasarrufu sağlaması ve bilinçli araştırmacıyı belirli ölçüde doğru kaynaklara yönlendirmesidir. Nitekim, değişimin hızlı ve sürekli olduğu günümüzde, elimizin altında olanca hızı ile her türlü sorumuza yanıt veren bir sistemin bulunması paha biçilmez bir kolaylık sağlamaktadır. Gelişen yapay zekâ teknolojileri ve insan etkileşimi, bu tür yeniliklerin yaşamımıza girmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu durumda etik kaygılar öne sürülerek kesin yasaklamalar koymak yerine, yapay zekâ ile araştırmacı iş birliğine yönelik yeni ilkeler ve yönergeler önermek ise daha akıllıca olacaktır.

“ALGORİTMA HATASI SONUCU BAŞKASINA AİT BİLGİLERE ERİŞİM HAKKINDA KVKK KARARI” isimli yazı için bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

  1. Sayı’mızdaki konuk yazarlar Soner Canko ve Av. Burcu TÜMERtarafından yazılan “Açık Bankacılık Uygulamaları; Dünyada ve Türkiye’de Mevzuat Gelişmeleri”isimli yazıyı bağlantıdan okuyabilirsiniz.

Yazar: Av. Burcu HEPGÜVEN

Kaynakça

[1] BÜYÜKADA, Samet, Akademik Yazımda Yapay Zekâ Kullanımının Etik Açıdan İncelenmesi: ChatGPT Örneği, Rize İlahiyat Dergisi 26 (Nisan 2024), 01-12, s.4.

[2] AYDIN, Ömer, KARAASLAN, Enis (2022). OpenAI ChatGPT generated literature review: Digital twin in healthcare. İzmir Akademi Derneği. (2) 22-31 https://doi.org/10.2139/ssrn.4308687, s.22.

[3] OÇAK, Zeliha, ChatGPT-4’ün Bilimsel Özgünlük, Yazarlık ve Etik Üzerine Etkisi: Araştırmacı-Yapay Zekâ İş Birliği Önerileri, Dijital Evrenin Yeni İletişim Kodları IV, Onbirinci Bölüm, 173-196, s.174.

[4] OKUN, Olcay, YÜKSEL, Murad, KARAHAN, Mustafa Oğuz, BOZKURT, Ramazan, Akademik Yayıncılığın Yeni Yüzü: ChatGPT ve Etik Tartışmaları, International Journal of Commerce, Industry and Entrepreneurship Studies (Utisgad Journal), Volume 3 , Issue 1, July, 2023, 39-50, s.44.