YATIRIM (TRADE) DOLANDIRICILIĞI
Sohbet Tadında Bir Yazı: İlhan Tozlu Yurt (Siberay Görevlisi)
Giriş
Dolandırıcılık insanların birbirleri ile ticaret yapmaya başladığı tarih ile aynı olsa gerek. Hedef belli, hile ve desise ile kandır ve haksız kazanç elde et. Zaman içinde bunun adı bazen yankesicilik oldu, bazen cepçilik oldu, bazen de tokatçılık oldu. Bu olaylarda mağdur hep aynı, masum insanımız. İnsanımız derken günümüzde tabi ki dolandırıcılık yöntemleri değiştiği gibi mağdurlar ile ilgili bilgi dağarcığında da büyük bir değişim var. Yeni nesilde olsa eski nesilde olsa hedef üzerinde aranan hep zaaf, menfaat, korku ve panik değil miydi? İnanın ki şimdi de hep aynı insani durumlar aranıyor ve bunun üzerinden insanımıza yaklaşılıyor.
Klişe bir söz ile devam edelim “İnternetin hayatımıza girmesi ve yaygınlaşması ile” hayatımızda birçok şey değişti. İnternetin ve akıllı telefonların hayatımızda etkisi büyük oldu. İletişim, alışveriş, bilgi, haber, sosyalleşme, sinema, müzik gibi birçok alanda kendini izah etme veya kendini izah edenlere erişim kolaylaştı. Hiç olmadığı kadar hızlı haber aldık veya haber verdik. Hiç olmadığı kadar hızlı sosyalleştik, kimimiz yüzlere kimimiz binlere kimimiz on binlere hitap etti. Sinema, müzik eleştirmeni oluverdik. Daha sıralasam sayfalar sürer deyip bu örnekleri tadında bırakıyorum.
Genel Olarak Dolandırıcılık
Tabi bu baş döndürücü hızın etki alanı içinde dolandırıcılığın, hile ve desisenin olmadığını düşünmek tam manasıyla saflık olurdu. Günümüzde hiç kimse bu kadar saf değildir diye düşünüyorum. Kötü niyetli internet kullanıcıları artık haksız kazanç sağlamak için internet ortamında gardını aldı ve karşımıza en bilindik isimleri ile “Oltalama” ve “Sosyal Mühendislik” olarak çıkıverdi. Bakın isimler değişti. Yöntem değişti ama mağdur hep aynı kaldı tabi ki insanımız. Gelin bu yöntemleri şöyle bir sıralayalım. Ana başlıkları ile şimdilik bilinen “Yatırım ve Kripto Dolandırıcılıkları, Yapay Zekâ / Deepfake Dolandırıcılığı, Kimlik Avı (Phishing), Sosyal Medya Dolandırıcılıkları, Sahte Uygulama ve Yazılımlar, Online Kredi / Burs / Yardım Dolandırıcılığı, E-Ticaret & İlan Dolandırıcılığı, Romantik Dolandırıcılık (Romance Scam), NFT ve Dijital Varlık Dolandırıcılığı, Ponzi ve Saadet Zinciri Yeni Versiyonları, Kart & Hesap Ele Geçirme Dark Web & Veri Satışı” diyebiliriz. Neden şimdilik, çünkü dolandırıcılık yöntemleri de maalesef baş döndürücü bir hızda değişiklik göstererek karşımıza çıkmakta. Geçmişte yaşanan küçük miktarlı dolandırıcılıkların yerini, yeni nesil yüksek miktarlı dolandırıcılık yöntemleri almış durumda. Soruşturma birimlerimize gelen vatandaşlarımızın yakınmalarını dinlerken nasıl dolandırıldığını anlamak bazen çok uzun sürebiliyor. Her gün yeni bir yöntemi anlayıp çözmek ve bu olay ile ilgili faillerin yakalanmasına çalışmak inan ki zor zor ve zahmetli bir olay. Olayı çözmek çözümlemek başka, failin tespit çalışması başka bir yöntemi içermekte.
Öyle ki; dolandırıcı artık devletin resmi kurumları ile kuruluşların açıklamalarını, sivil toplum örgütlerinin duyurularını, yardım kuruluşlarının kampanyalarını çok iyi takip ederek, kendisine güncel bir yöntem çıkartıp, sosyal medya üzerinden sponsorlu bağlantılar ve reklam bağlantıları ile içerik üreterek avlanmaya çıkmakta. Örnek bir dolandırıcılık olayını kısaca anlatarak insanımızın nasıl avlandığına bakalım.
Ülkemizde bilinen ve yoğun olarak kullanılan bir sosyal medya platformunda savunma sanayi alanında faaliyet gösteren önemli ve bilinen bir şirketin yöneticisine ait bir video sponsorlu bağlantı (reklam) şeklinde yayınlanıyor. Yayın içeriğinde şirketin üst düzey yöneticisi Türkiye Cumhuriyeti’nin Ali menfaatleri kapsamında vatandaşlarımızdan kendi şirketlerinden hisse alarak yatırım yapabileceklerinden bahsediyor. Videonun altında bulunan link üzerinden formu doldurarak müracaat edilebileceğini söylüyor. Konuşma şekli, yüz mimik hareketleri, ses benzerliği tamamen uyumlu, gerçeğinden ayırt etmek normal bir internet kullanıcısı için çok zor.
Bu yatırım tavsiyesini dinleyen milli ve manevi duygu patlaması yaşayan parasını bu yatırıma ortak ederek hem destek olma hem de para kazanmak isteyen insanımız maalesef formu doldurarak müracaat ediyor. Artık devreye müşteri temsilcileri, yatırım danışmanları, uzman para politika yönlendiricileri ve teknik ekip gibi çok profesyonel bir ekip devreye giriyor.
Aslında işin gerçeği yukarıda saydığım bu profesyonel ekibin tamamının yan yana aynı masada oturarak bu dolandırıcılık olayını yönetmeleri. Birisi hesap açtırır, biri yatırım (Trade) uygulaması indirmesini sağlar, biri kripto para alımı ve transferini tarif eder hatta uzaktan bağlantı ile kendisi yapar vs. sonunda kaybeden insanımızdır. Güvenir parasını yatırır, hele bir de kazandığını görürse daha çok yatırır ve sonunda parasını çekmek istediğinde asla parasını çekemez. Zarar yüksek olur. Olay maalesef bu senaryo etrafında döner durur.
Sonuç
Özellikle 50 yaş ve üzeri insanlarımızı bir kez daha uyarıyoruz. “Bedava Peynir Fare Kapanında Olur” lütfen hislerinize, menfaatlerinize sahip çıkın. Sıra dışı çok fazla kar vaat eden, hızlı kazanç sağlayacağınızı söyleyen insanlardan, kurumlardan ve şirketlerden uzak durun. Hele bu ilanları internet üzerinden görmüş iseniz harekete geçmeden bir uzmandan mutlaka yardım alın diyoruz…