
Ropörtaj Köşesi: NFT Garajı – Türkiye’de bir NFT Platformu
Ropörtaj Verenler: Enes ŞAHİN – Ali KAYIN
Hukuk ve Bilişim Dergisi Ropörtaj Köşesi’nde 10. Sayı’mızın konukları NFT Garajı’nın oluşturucularından iki girişimcimiz olan Enes ŞAHİN ve Ali KAYIN Beyler. Kendilerine hoşgeldiniz diyor ve teşekkür ediyoruz.
Sorularımıza başlıyoruz.
1- NFT Garajı, ülkemizde bu alanda özellikle kendi teknolojisini kullanması bakımından ilklerden ve takdir edilesi bir platform. Bu anlamda bu platformun oluşturucuları olarak kısaca hayat hikayenizden ve özellikle üniversite yıllarınizdan bahseder misiniz?
Enes Bey: Yazılımla tanışmamız lise yıllarına dayanıyor. Lakin imkanların olması gerekiyor, özellikle test etmek açısından imkanlar önemli. Lisede tanışsak da üniversitede bu imkanlara erişimimiz oldu. Aynı zamanda üniversite’de blockchaine ilgimiz oldu. Bu ilgi de Bitcoin %100 yükseldi haberi ile oldu. Nasıl yükseldiğine baktık ve kendimizi burada ropörtaj verirken bulduk. Teşekkürler.
Ali Bey: Aynı şekilde benim de lise yıllarında “unity” kullanarak oyun yapmam ile başladı. Bir şeyler yapmaya çalıştım ama, sistem gereksinimleri iyi olan bilgisayara ihtiyacım vardı. Bunun için de üniversite yıllarında imkanı bulabildik. Burada da yüksek özellikli bilgisayarlara ihtiyaç vardı, bu maliyetleri karşılayacak sektörün kripto para sektörü olduğunu gördük ve buna yöneldik. Üniversitenin son yıllarına doğru da bunların yazılımlarına yöneldik. Üniversite bittikten sonra da kendi şirketimizi açmaya karar verdik.
Yazılımları geliştirdik, kripto paralar, nft marketlere girdik. Blockchain’in amacı bilgiyi evrenselleştirmek, biz de bilgiyi saklamadan devam ettik. Çok şükür ilerledik.
2- Peki bir yerli NFT Pazaryeri olan NFT Garajı ndan bahsedebilir misiniz?
Enes Bey: Biz NFT Garajı’ndan önce de benzer sektörlerde benzer platformlarda belli görevlerde çalıştık. Bizi aslında kötü komşu ev sahibi yaptı. Onların davranışları, çalışanlarına muameleleri sebebi ile ayrılış serüveni başladı. Bu serüven de bizi bir NFT market oluşturma durumuna itti. Bunun sonucu olarak da arka planda kendi yazılımımızı sıfırdan da oluşturarak, 3 kişi (Ali Arkadaşımız, Burak ATA arkadaşımız) ve arka plandaki ekiple de devam ettirdik.
Bizim mottomuz adım adım Dünyaya açılmak. Bize soruyorlar nasıl Dünyaya açılacaksınız? Bizim amacımız global Dünyaya açılmak. Adım adım bu yolda ilerliyoruz.
Ali Bey: Bize sordukları, insanlar NFT Garajı’nı neden tercih etsin? Öncelikle bizim bu platformu oluşturabilmemiz, Ülkemiz adına bir başarı. Bu anlamda ülkemizin de başarısı için bizi kötü motive eden yorumlar ile biz daha da çalışmaya karar verdik. Bu anlamda sektördeki kişiler bizi manevi ve maddi olarak desteklemesi gerekmektedir ki, ülkemiz adına da bir başarı olarak daha fazla ilerleyelim.
Enes Bey: NFT Garajı’nın konusu, bizim halihazırda anlaştığımız futbol takımlarımız var, futbol takımlarının NFT protokollerini hazırlama gibi bir iş modelimiz var. Bunun devamını da getire getire Türkiyeyi global pazara açmış olacağız.
Ali Bey: Amaçlarımızdan birisi de Dünya üzerinde internetin ulaştığı her yere sanatı ulaştırabilmek, sanatçı ve sanat severlerin buluşabilmesi.
Enes Bey: Bir elma, pazarda 4-5 satıcı tarafından satılabilir. 5 pazarcının olması, sadece 1 kişinin kazanacağı anlamına gelmez. Hepsi gün sonunda cirosunu yapar. Biz de NFT platformu olarak, platformumuzdaki kişilerin gün sonunda kasalarına cirolarını koyması.
Bizim altyapımız Binance altyapısına uygun olması. Çok çok düşük ücretler ile transferleri gerçekleştirebilmektedir. Aynı zamanda kullanıcılarımız, ürettikleri eserleri Binance Global’de listeleyebilecek duruma gelecek.
Binance Smart Chain üzerinden NFT üretilebilir ve paylaşılabilir hale gelmek ve globale taşımak.
Ali Bey: Ayriyeten örneğin ben, kitap yazan birisiyim. Kitaplarımın NFT olarak satılmasını ister idim. Bu anlamda NFT bu avantajları da sağlamakta.
3- NFT Garajının sadece kendi teknolojisini, akıllı sözleşmesini kullanması dahi takdir edilesi ki, bu anlamda ülkemiz açısından büyük bir avantaj. Teknolojisi ile ilgilenen birisi olarak Blockchain’in bir devrim olduğunu düşünüyor musunuz, en çok hangi alanlarda kullanılacak?
Ali Bey: Öncelikle yapay zeka ile blockchain ağının entegresi teknolojide devrim yapacaktır. Bu anlamda blockchain, teknolojinin son ürünlerinden bir tanesi. Ama çok daha fazla geliştirilecek. Normal NFT’lerden giyilebilir NFT’lere gitmekte. Bunun yanında metaverse’lerde oyun grafiklerinin olduğu daha görülmedi. Çünkü alttaki yazılımların, blockchain zincirlerinin yavaşlaması sebebi ile. Eğer oradaki grafiklerin daha hızlandığını görür isek, belki burada Metaverse’de ropörtaj dahi yapabiliriz. Ben 2025 yılında bunun farklı boyuta geleceğini düşünüyorum.
Enes Bey: Şu an internet çağı, ilk çıktığından çok daha ileride. İlk çıkan ürün her zaman kusuru fazladır. İnternetin ilk çıktığı hale şu an benzetilebilir. Şu anki web3’ün yavaşlık sebebi de bu.
NFT Garajı en çok hangi boşluğu dolduracak?
4- Daha önce başka projeleriniz ve girişimleriniz oldu mu? Özel değilse isimleri ve konuları nelerdir?
Ali Bey: Yaptığım akıllı ev sistemleri projem vardı. Yapay zekalı ev sistemleri. Projelerimiz var ama sermayeden dolayı su an gerçekleştiremiyoruz. İleride akıllı ev sistemlerinin blockchain tabanlı kontrol edilmesini hedefliyorum.
Enes Bey: Ben de IoT sistemleri, oyna-kazan tarzı oyunlar yaptım. Bu anlamda inşanlar da oyunu oluşturan kişi ve hizmetten faydalanan da kazanmış oluyor.
Ali Bey: Bunların haricinde bizlerin yazılımsal olarak, web site tasarımları, kripto para hizmetleri, borsa listeleme gibi birçok hizmetlerimiz de mevcuttur.
İngilizce kaynak çok fazla bu sektörde. Blockchain’i öğrenmek için İngilizceleri iyi araştırmalılar.
Ropörtör: Nereden bu kaynaklara ulaşabilirler peki?
Web3 vakfı olarak bu kaynakları Buğra Ayan Hocamız ile de Türkçeleştirip paylaşma projemiz var. Biz de ücretsiz olarak paylaşıyoruz kaynakları. İnsanların bunlara ulaşması iyi olacaktır.
5- NFT Garajı nı tasarlarken motivasyon noktanız ne oldu? Hangi zorluklar ile karşılaştıniz ve nasıl çözdünüz?
Enes Bey: 3 fazlık bir süreç var: oluşturulması – denenmesi – sahada denenmesi.
Bu 3 fazı oluştururken zorluklardan birisi, insanların “neden çıkartamadınız?” Sorusu oldu. Bu çevre baskısı bizim için sorun olmadı. Kendimizden emindik.
Ali Bey: Hatta ki “olmaz, yapamazsınız” kelimeleri beni daha da motive etti. Daha da ilerledik. Sonra youtube kanalı açtık. İsmi de: Non Strategic Trade (NS-T). Burada da kendi Token’ımızı tanıttık. Şimdi 900 abonemiz var. Biz birçok kişiye ulaştık.
6- Girişimcilik yapmak isteyen kişilere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz? Gençler hangi yaşlarında proje tasarlamaya başlamalilar?
Enes Bey: Bunun bir yaşı yoktur diye düşünüyorum. Bir gelir modeli olacaksa projede, girişmeden olmuyor. Girişimciliğin en büyük örneklerinden birisi küçüklükteki sınıf. Girişimcilikteki en büyük hususlardan birisi de network ağıdır. Ürünü satabilecek kişiler gerekiyor.
Ali Bey: Adım adım gitmeli, plan çok önemli.
Enes Bey: Girişimcilik de blockchain gibi, dağınık yapıda. Düzensizlik içerisinde düzeni bulmanız gerekiyor.
Ali Bey: Benim en sevdiğim şeylerden birisi, uzay gözlemlemek. Uzaktan düzensiz gözükse de, aslında orada bir düzen var, bize bir öğüt veriyor. Buradaki fotoğrafın yakınlaştırılması da aslında bir girişimciliktir. Uzaya fotoğraf makinesi göndermek ve fotoğraflanması da bir girişimciliktir. Yarıyolda bırakır isek girişimdi olamayız biz. Her girişimci milyon dolarlar ile başlamamış. Pes etmemek gerek.
20’li yaşlardan 25’li yaşlara kadar denenebilir diye düşünüyorum.
Bunun yanında ekip arkadaşını bırakmayacak kişi olarak seçmeli, iyi seçmeli. Biz 3 kişi yola çıktık, devam ediyoruz.

7- Blockchain ve NFT alanında hukuki bilginin önemi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Enes Bey: Yola çıkarken insanlar, hukuki olarak da planını yapabilirse projeler yürümektedir. Örneğin bir yatırım alacaksınız. Alınanlar havuzda birikiyor, büyüdü. Hukuksal olarak bir anlaşma yoksa, projenin tam meyvesi yenecek zamanlarda karşısında sıkıntılar çıkabiliyor. Bunun için en başta hukuka uygun gitmenin önemi görülebilmektedir. Bir ortaklık anlaşması olması gerekiyor. İnsanlık hali olarak, sonradan vazgeçmeler insanları zor duruma düşürebiliyor. Anlaşmanın olması herkesi mutlu eder.
Ali Bey: Hak ihlali yapmadan başarıya ulaşmanın temellerinden birisi hukuktur. Kimin ne hak iddia edeceğini bilmeden yola çıkmak, ne kadar meblağ olur ise, hukuki güven yoksa, başarı çok zor.
Enes Bey: Örneğin gizlilik anlaşması. Projenizi birisine tanıtıyorsunuz, gizlilik anlaşması olmazsa, projenizi kolaylıkla çalabilirler.
8- Okuyucularımıza son tavsiye ve önerileriniz nelerdir?
Ali Bey: Hala lisedeler ise, yapmak istediklerini bir planlasınlar. Örneğin bizim bir dökümanımız var, günlük yapacaklarımızın listesi var, ona uyuyoruz, buna uyarlarsa başarı çok daha kolay olur.
Enes Bey: Girişim, proje için çevre çok önemlidir. Bazı girişimleri bitiren husus, çevreden tepki veya destek alamaması. Destek alamazsa ne olacağını da planlar ise çok güzel şekilde gidecektir.
Ali Bey: Doğru iş yanlış zamanda yapılır ise, başarısızlığa neden olabiliyor. O sebeple doğru zamanda yapılması gerekir. Aynı zamanda hızlı olması değil, yapılması önemli.
Ropörtor: Faydalı ropörtaj için Konuklarımız Ali ve Enes Bey’e teşekkür ederiz.

Bağlantılar:
NFT Garajı: https://nftgaraji.com/
NT S Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCWsadwQA4NBRtZjraNqHpng
NFT Garajı Telegram: https://t.co/0Mbdl7Tux6
Hukuk ve Bilişim Dergisi 9. Sayısı’nda Teknofest Elektromobil Kategorisi 3.sü Eva Car Team ile röportaj: https://www.hukukvebilisimdergisi.com/roportaj-eva-team-teknofest-elektromobil-kategori-3-su/
1 comment